Truyện thơ là những truyện kể bằng thơ, biểu hiện cảm nghĩ bằng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc, chứa đựng vấn đề xã hội. Có sư kết hợp yếu tố tự sự và trữ tình, dung lượng lớn, mang tính chất cố sự của truyện kể dân gian, biểu hiện dưới hình thức thơ ca với màu sắc trữ tình đậm.

Có thể phân thành hai loại:

• Truyện thơ phát triển đề tài của tự sự xã hội: Vượt biển (Khảm hải), Chim sáo, Nàng Kim Quế (Tày Nùng)...
• Truyện thơ về tình yêu và hôn nhân: Nàng Nga Hai Mối (Mường); Nàng Ớm chàng Bồng Hương (Mường); Út Lót Hồ Liêu (Mường); Tiếng hát làm dâu (H'Mông); Nam Kim Thị Đan (Tày); Khun Lú Nàng Uía (Thái), Tiễn dặn người yêu hay Xống chụ xon xao (Thái)...